Skip to content →

Κείμενο του καθηγητή Στέλιου Λυδάκη

Όπως έχει διατυπωθεί στη σχετική βιβλιογραφία, ο ναΐφ ζωγράφος ακολουθεί μια προσωπική καταβολή, η οποία εκδηλώνεται οποιαδήποτε και αν είναι η καλλιτεχνική του παιδεία ή η κοινωνική του θέση και δραστηριότητα. Ο ζωγράφος Μπάμπης Πυλαρινός σπούδασε φυσικές επιστήμες. Η καλλιτεχνική του καταβολή όμως τον οδήγησε στο «Ζωγραφείο εικόνων» του αγιογράφου Δημήτρη Χατζηαποστόλου, για να διαμορφώσει τελικά ένα προσωπικό ναΐφ ύφος.

Βασικό χαρακτηριστικό του ύφους αυτού είναι η ποιητική διάθεση, που αντλεί από το παραμύθι, την παιδική ζωγραφική, ενώ στις θάλασσες κυρίως επηρεάζεται από στυλιζαρίσματα μεταβυζαντινής νοοτροπίας. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, το φυσικό πρότυπο είναι μόνο ενδεικτικό, καθώς ανεξαρτητοποιείται από τους φυσικούς νόμους, οπότε τα σπίτια μπορεί να έχουν καμπύλους τοίχους, τα κυπαρίσσια να μεταβάλλονται σε φλόγες και τα κύματα σε στροβίλους. Η ανθρώπινη μορφή δεν λείπει. Εμφανίζεται εδώ κι εκεί ζωντανεύοντας το παραμυθένιο, περισσότερο ονειρικό σκηνικό. Ακόμα και το φεγγάρι έχει ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Εκεί που εκδηλώνεται μια ιδιαίτερη τρυφερότητα είναι στα έργα που ένα ζευγάρι νεαρών ατόμων συνδυάζεται με ένα ζευγάρι κυπαρισσιών και με ολάνθιστο λιβάδι. Το παραμύθι συνεχίζεται με χιονισμένα βουνά που αποκτούν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, με πυργόσπιτα που φαίνονται να λικνίζονται, με ένα καρπούζι που μεταβάλλεται σε ιστιοφόρο. Ενδιαφέρουν η νύχτα και η μέρα ή το σούρουπο όπου ένας κατακόκκινος ήλιος ανατέλλει ή δύει. Η ποιητική μαγεία γίνεται αντιληπτή όχι μόνο με τα πολλαπλά φανταστικά ευρήματα και την εξωπραγματική αναμόρφωση των πάντων, αλλά και μέσα από τα λαμπερά χρώματα, την εμμονή σε κάποιες λεπτομέρειες, τη μεταφυσική-ονειρική ατμόσφαιρα.

Ο Μπάμπης Πυλαρινός παρουσιάζει έναν πλούσιο, πρωτογενή ψυχισμό, που δεν έχει αλλοιωθεί στο ελάχιστο από τον κόσμο της ωμής πραγματικότητας και του ορθολογισμού. Κινείται στα πλαίσια του προσωπικού του μύθου, τον οποίο μορφοποιεί ενώ ταυτόχρονα ονειρεύεται.

Στέλιος Λυδάκης

Καθηγητής της Ευρωπαικής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, Βούρου-Ευταξία