Skip to content →

ΕΓΕΝΝΗΘΗΝ ΕΝ ΣΚΙΑΘΩ

Υπαίθρια εικονογράφηση του διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ὄνειρο στὸ κῦμα». Το έργο θα τοποθετηθεί σε υπαίθριο χώρο της Σκιάθου και θα περιλαμβάνει τους δυο ήρωες, βοσκός και νεαρό κορίτσι στην αγκαλιά του, την κατσίκα, ένα πουλάκι που ίπταται στον αέρα ένα πουλάκι στο έδαφος και μια πινακίδα που θα αναγράφει τα ακόλουθα.

Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ὄνειρο στὸ κῦμα».

Εἰκονογράφιση Μπάμπης Πυλαρινός

Πτωχὸν βοσκόπουλον εἰς τὰ ὄρη δεκαοκτὼ ἐτῶν, σώζει μετά από δραματικές ἀμφιβολίες, παλινωδίες και ἐσωτερικές συγκρούσεις τὴν Μοσχούλαν, παιδίσκη ὣς δύο ἔτη νεωτέρα του την οποία εἶδε νὰ βυθίζεται, καὶ νὰ γίνεται ἄφαντη εἰς τὸ κῦμα, ἐπλήρωσε βεβαίως τὰ λύτρα διὰ τὴν ζωήν της. Ἡ ταλαίπωρος μικρή του κατσίκα, Μοσχούλα ἐπίσης, τὴν ὁποίαν εἶχε λησμονήσει πρὸς χάριν της άλλης Μοσχούλας, «ἐσχοινιάσθη»· περιεπλάκη κακὰ εἰς τὸ σχοινίον, μὲ τὸ ὁποῖον τὴν εἶχε δεμένην, καὶ ἐπνίγη!… Μετρίως ἐλυπήθην, καὶ τὴν ἔκαμε θυσίαν πρὸς χάριν της. «Καθὼς τὴν εἶχα περιβάλει μὲ τὸν ἀριστερὸν βραχίονα, μοῦ ἐφάνη ὅτι ᾐσθάνθην ἀσθενῆ τὴν χλιαρὰν πνοήν της εἰς τὴν παρειάν μου. Εἶχα φθάσει ἐγκαίρως, δόξα τῷ Θεῷ!… Ἐντούτοις δὲν παρεῖχε σημεῖα ζωῆς ὁλοφάνερα… Τὴν ἐτίναξα μὲ σφοδρὸν κίνημα, αὐθορμήτως, διὰ νὰ δυνηθῇ ν᾽ ἀναπνεύσῃ, τὴν ἔκαμα νὰ στηριχθῇ ἐπὶ τῆς πλάτης μου, καὶ ἔπλευσα, μὲ τὴν χεῖρα τὴν δεξιὰν καὶ μὲ τοὺς δύο πόδας, ἔπλευσα ἰσχυρῶς πρὸς τὴν ξηράν. Αἱ δυνάμεις μου ἐπολλαπλασιάζοντο θαυμασίως. ᾘσθάνθην ὅτι προσεκολλᾶτο τὸ πλάσμα ἐπάνω μου· ἤθελε τὴν ζωήν της· ὤ! ἂς ἔζη, καὶ ἂς ἦτον εὐτυχής. Κανεὶς ἰδιοτελὴς λογισμὸς δὲν ὑπῆρχε τὴν στιγμὴν ἐκείνην εἰς τὸ πνεῦμά μου. Ἡ καρδία μου ἦτο πλήρης αὐτοθυσίας καὶ ἀφιλοκερδείας. Ποτὲ δὲν θὰ ἐζήτουν ἀμοιβήν! Ἐπὶ πόσον ἀκόμη θὰ τὸ ἐνθυμοῦμαι ἐκεῖνο τὸ ἁβρόν, τὸ ἁπαλὸν σῶμα τῆς ἁγνῆς κόρης, τὸ ὁποῖον ᾐσθάνθην ποτὲ ἐπάνω μου ἐπ᾽ ὀλίγα λεπτὰ τῆς ἄλλως ἀνωφελοῦς ζωῆς μου! Ἦτον ὄνειρον, πλάνη, γοητεία. Καὶ ὁπόσον διέφερεν ἀπὸ ὅλας τὰς ἰδιοτελεῖς περιπτύξεις, ἀπὸ ὅλας τὰς λυκοφιλίας καὶ τοὺς κυνέρωτας τοῦ κόσμου ἡ ἐκλεκτή, ἡ αἰθέριος ἐκείνη ἐπαφή! Δὲν ἦτο βάρος ἐκεῖνο, τὸ φορτίον τὸ εὐάγκαλον, ἀλλ᾽ ἦτο ἀνακούφισις καὶ ἀναψυχή. Ποτὲ δὲν ᾐσθάνθην τὸν ἑαυτόν μου ἐλαφρότερον ἢ ἐφ᾽ ὅσον ἐβάσταζον τὸ βάρος ἐκεῖνο… Ἤμην ὁ ἄνθρωπος, ὅστις κατώρθωσε νὰ συλλάβῃ μὲ τὰς χεῖράς του πρὸς στιγμὴν ἓν ὄνειρον, τὸ ἴδιον ὄνειρόν του…»

Τίτλος έργου:
«Να μη βαστάει τη θέση του»
Συμμετοχή στη έκθεση «Εγεννήθην εν Σκιάθω»
Επιμέλεια Ίρις Κρητικού
Εγκαίνια Σάββατο 15/7 19:30. Διάρκεια έως 12 Νοεμβρίου.
Τον Μάιο του 1909 ο Ανδρέας Καρκαβίτσας επισκέπτεται τη Σκιάθο επικεφαλής της περιοδεύουσας στρατολογικής επιτροπής, έπειτα από την εκτέλεση των καθηκόντων της στη Μαγνησία και το Πήλιο. Ως αξιωματούχος, υπίατρος που ήταν συνοδευόταν και από τον νομάρχη, για αυτό και έτυχαν επίσημης υποδοχής από τις αρχές του νησιού. Καταγράφει ο Καρκαβίτσας την άφιξη της επιτροπής, την υποδοχή των επισήμων, τα καλωσορίσματα και τα κεράσματα, περιγράφει εικόνες της προκυμαίας στη γραφική «πολίχνη», αλλά σημειώνει και τις ανούσιες για τον ίδιο συζητήσεις των κεφαλών του τόπου. Προείχε το αντάμωμα με τον Παπαδιαμάντη και τον έψαχνε περιφέροντας το βλέμμα του. Σύντομα τον εντόπισε μισοκρυμμένο παράμερα, πιστό στην προσφιλή του συνήθεια να αποφεύγει τους μεγαλοσχήμονες. Σηκώθηκε, τον πρόλαβε στη γωνία και μίλησαν στα όρθια. Ο Παπαδιαμάντης δεν είχε καμία διάθεση να καθίσει με την «επίσημη» παρέα του φίλου του κι επιπλέον του παραπονέθηκε κιόλας για την αδυναμία του, απότοκη της οικονομικής του κατάστασης, να τον φιλοξενήσει όπως θα ήθελε: «Ναρθής στον τόπο μου και να μην μπορώ να σε περιποιηθώ, να πας αλλού! Να μη σε πάρω στο σπίτι μου, είπε κι άρχισε να δακρύζει». Ο Καρκαβίτσας μεταφέρει τον διάλογο των μελών της συντροφιάς του με τις εκτιμήσεις τους για το μέγεθος της αξίας του Παπαδιαμάντη «είναι μεγάλος άνθρωπος», αλλά και την άστοχη επιμονή του «να μη βαστάει τη θέση του», επικρίνοντας τη συνειδητή επιλογή του να αποφεύγει τους επώνυμους και να συγχρωτίζεται με τους λαϊκούς και τους ταπεινούς. (Χρησιμοποιήθηκε απόσπασμα απο κείμενο του Γρήγορη Καρταπάνη). Ευχαριστώ πολύ τον συγγραφέα Γιώργο Κατσέλη για την πληροφορία αυτού του χαρακτηριστικού περιστατικού για τον χαρακτήρα του κυρ Αλέξανδρου. 
 
 
 
 
 

«Ο παπά Νικόλας ο Πλανάς λειτουργώντας και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ψάλλοντας στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου στο Μοναστηράκι» 240×132 εκ. Εγκαυστική.